КИБР КЎРГАЗМАСИ

Бу ҳаётда яшашнинг шарти муттасил рўй берадиган йўқотишлар азобига бардош бериш экан...

Ҳафсалани пир қилишга шошилманг, сизга йиғлоқи новелла ўқиб беришга ҳавасманд бўлганим йўқ. Унақасини ёзолмасман ҳам. Ахир, ёш ва соғлом одам нега тушкун бўлиши мумкин.
Негадир кўпчилик каминани фақат ғамгин ва тушкун нарсалар ёзиб юради деб ўйлайди. Ҳатто, мени қандайдур ғаламис деб шубҳаланадиганлар ҳам бор..
Ахир тақдир мени яхшигина сийлади, яшаш учун оғир курашлар нима эканини билмадим, жудаям ночор аҳволларда қолганим йўқ, кўплаб яхши одамларни учратдим. Аммо вақти-вақти билан шаънимга ҳарсангтошлар улоқтиришганиям бор гап. Агар ўша одамлар қилган ишлари учун яхшигина жавоб қайтмаслигидан умидвор бўлган эрсалар, бу росалигам соддалик бўлур эди, камина ҳам қўлимга илинган тошчаларни отиб қолганман.

Шунчаки, ўтмишни хотирлашим билан умум томонидан қабул қилинишича инсон юраги жойлашган мана шу кўксим қайноқ қийноқларқа тушади. Ва шундай ғамгин гаплар ёза бошлайман.

Мен бу дунёда яшаб муттасил йўқотишларга мустаҳиқ этилдим. Бунинг афсусини тўла ифодалай олган ҳолатни учратган эмасман. Менинг афсусим бу ер юзида қолувчи сўнгги одамнинг ҳечким тингламайдиган пушаймонига тенгроқ янгроқ бўлар балки. Шунда мен Ахилл каби ғазабланаман, лекин эски дунёга ўт қўймайман, чунки шундоғам кўп кўприкларни ёқиб юборганман…

Лекин ўзимни афсусланмасликка, ачинмасликка ўргатишим керак.
Кириш қисми учун шунча кўп вақт сарфлаб юборганимга сабаб, бу киришнинг ўзича муҳимлиги эмас, муҳими бу сафсаталарнинг аслида рўй-ростлигига ишонишга тайёрлаш эди.
Агар биров сўраб қолса, абадий шундай яшашга тайёрлигимни айтардим:

1989 йил бошланганди. Тянъанъминъ майдонидаги талабалар қирғинига оз қолган, Абдулла Орипов мадҳия учун шеър ёзаётган, одамлар туман марказига транспортда боришни орзу қилишаётганди. Форс қўлтиғида Катта Буш уруш олиб бораётганди.
Ўша қор кўп ёққан қиш кечасида мен келганман. (Ўша тунда отам 40 км масофани яёв юриб ўтган экан)

Мен дунёни ўзгартириш учун келганим йўқ, бу иш учун битта одам қанчалар ожиз…
1998 йил ҳали тугамаганди. Бу пайтда Францияда ўтган ЖЧни томоша қилгандик. Абдулла Орипов кичик тўртликлар ёзишга ўтганди. Одамлар энди туман маркази билан уяли телефон воситасида боғланишни орзу қила бошлашувди. Океанортида эса Кичик Буш ҳокимият тепасига яқинлашиб келаётганди.
Мен мактабга қатнашни хоҳламай қўйгандим. Ўзимни ўзгартириш ташвишига тушиб, нима учун келганим ҳақидаги саволга “Одамларни хафа қилиш учун” деб жавоб топгандим.

Кейинроқ йилларни ҳисобламай қўйдим. Чунки вақтни сезмасдим. Воқеликдан ташқарида яшаётган каби йиллар бўйлаб сайр қилардим, гоҳ тепага, гоҳ пастга. Параллел-перпендикуляр…

Ҳаёт кўз-онгимдан худди ёмғир каби енгил ва силлиқ оқиб ўтарди. Мен бошимни эгиб, фақат оёқларимнинг учига қараб яшардим, зеро бу менинг ўйланмаслигимга ёрдам берарди. Бу худди бошқаларга ботир кўриниш учун қўпол бўлишга мажбурлик ёки нафосатли кўриниш учун қўрқоқ аталишдан бирини танлаш мажбуриятига ўхшарди. Ортиқча одамнинг қисмати ғойиб бўлишдир. Ҳозир иложи борича самимий ёзишга ҳаракат қиляпману, лекин ундан олдин самимий яшаб қўйганман.

Агар биров сўраб қолса абадий шундай яшашга тайёрлигимни айтаман.
Яна неча йил яшашимни билмайман. Муҳими сиҳат-саломатли ва руҳий хотиржамликда ўтказсам бас бу узайтирилмайдиган муҳлатни. Шу шаҳардан ташқарига чиқмасам ҳам майли. Боғчамда тер тўкишдан бошқа ерда ишлаш заруратидан халос бўлсам. Жума кулари масжидга бораман. Йилда бир неча марта бозорга ва стадионга тушаман. Ҳар ойда журналимни, ҳар ҳафта газеталаримни олиб турсам кифоя.

Ёлғизлик дарди юрагимни сиқувга олганида, у билан гаплашиш учун қабристонга бораман. Қолган вақтни мени умидсизликдан ҳимоя қилувчи урф-одатлар маросимида ўтказаман. Баъзан бетайин кунларда анҳор бўйига тушаману сувга тикилганча соатлаб ўтираман…

.