Илҳом қидириб ҳар жойда бўлдим. Қор ёққан кечаларда, тор тушган кўчаларда пиёда кездим – оёқларимни сиққан пойабзалимда, автобусларнинг кўча чироқлари тушиб ўйнаган деразаларига бошимни қўйиб, шаҳарни томоша қилиб келдим шапкамни бостириб (ҳечким таниб қолмасин учун), вагонлар ва бекатларда бир оч назар билан чиройли юзларни изладим қишки кийимларга ўранган одамлар орасида (ҳолбуки мен рассом ҳам эмасдим). Ҳолбуки, иссиқ хонада ўтирволиб, нимадир ковшаниб, аҳён-аҳёнда твиттер ва фейсбукка кўз ташлаб туриб ҳам ёзиш мумкин экан блогпостни.
Сандироқлаб юриб, бекатлардан бирида, ичидаги буюм ноаниқ тарзда қорайиб кўриниб турган, оғзи яхшилаб зарқоғоз билан боғланган оқиш тусли салафанга кўзим тушди. Декабрнинг охирги кунлари эмасми, яқин атрофда ҳеч зоғ йўқ, буни бехижолат очиб кўришим мумкин эди. Менинг бу топилмам канцелярия дўконларида сотиладиган оддий лекин ноодатий кўринишга келтирилган қалин дафтар – чарм жилдли блокнот бўлиб чиқди. Пуштиранг. Сиртига “ҚАЙНОҚ СЕВГИ БИЛАН” дея йирик ҳарфларда ёзилган эслатма. Саёҳатдан орттирган “ўлжам”ни қўйнимга урдим-у, ошиёнимга шошилдим.
Ҳойнаҳой, дафтар ичи тўлдириб навбатдаги ишқ қиссаси битилган деган хаёлга келгандурсиз? Мен ҳам йўлдаёқ очиб кўрмоқчи бўлдим-у, дарҳол фикримдан қайтдим. – ”Кейин!..”
Хонамга келдим ҳамки, дафтарни ҳали очай демасдим. Ўзику бир қарасанг, кунда кўрадиган дафтарлардан, лекин бунда жонли одам тафти ҳам бор эди-да! Бу кимга аталган экан? Ким кимга нима деб ёзган экан? Бу қачон ёзилган экан? У ҳозир тирикми, йўқ? Буни очиб, тақдирни ўзгартириб юбормасмиканман? Лекин унда нега менга дуч келди бу? Шундай иккиланишлар ва эҳтиётликлар аро яна кутишга қарор бердим. Дафтар столим устида ёпиқлигича қолди.
Ўзим эса бу албатта қиз киши бўлиши керак ва устига-устак жуда чиройлигина ҳамдур деган хаёл оғушида ўрнимга чўзилдим. Шу кунларда замбарак отилса ҳам қилт этмасдан ухлаш режимига ўтгандим. Аммо ўша тун қоқ яримида бехос уйғондим. Столим устидан сарғиш нур таралаётгандек, қулоғимга мистикона товушлар чалинаётгандек бўлаверди. Хаёлимга илкис Балъзакнинг “Сағри тери тилсими” келдимией, ёки бир зумга японча новеллаларни эслабкетдимми.. Лекин тезда ҳушимга келдим-у, бориб дафтарни стол тортмасига бекитиб қўйдим. Кейин бамайлихотир ётиб, кун оғгунча уйқуни бердим…
Лекин уйғоқлигимнинг ҳар дақиқасида кечаги саволлар яна бошимда чаппор айланаберар, қадамимни таъқиб қилар, беҳаловат бўлардим. Унинг исми не бўлса экан-а деб ичим қизирди. Бир қарорга келмоқ даркор эди! Ва мен рутубатли тутунлар аро узоқ ўйладим ўтириб танҳо – ўтган барча йилларни, кунларни.. Юз-қўлларим, оёқларимнинг учларигача музлаётганини сезмасдан. Телефон кескин, чўзиқ-чўзиқ жиринглагандагина, қўлимни чўзаётиб сездим буларни ва бугунги ҳаётга қайтдим. Қўнғироқ одатдагидек ишхонадан экан. Шу бўйи ишларим билан андармон бўлибкетдим. Кунлар ўтди. Ҳар куни уни ўйлар, хаёлан гаплашар эдим у билан. Лекин дафтарни очишга журъатим етмас эди.
Ва ниҳоят бир куни, хавотирланиб кутганимдек, топганимни жойига қайтариб олиб бориб қўйиш фикрида тўхталдим. Шу пайтгача, шунча вақт яшадим, бундан кейинда ҳечкимга халал бермасдан, тинчгина яшайвераманда шу ёлғизлигимда.
Ўша бекат. Одамлар гавжумлашиб қолибди. Сокин-сокин юриб бордимда, дафтарга охирги марта тўйиб қараб, ўша салафанига ўрадим-у олинган жойида қолдириб, шитоб билан жўнаб кетдим. Йўл-йўлакай ўзимни овутиб борардим: “Ҳаммаси ўтиб кетади. Минг битта оламнинг энг яхшиси бўлган бу оламда бари нарса алалоқибат яхшиликка элтади. Ҳаммасими? Албатта ҳаммаси!” “Йўқ. Ҳаммаси эмас. Сен қўрқоқлик қилиб, мушук-сичқон ўйнадинг”. Шу фикрдан кейин ортимга чопдим. “Бир марта қарай. Акс ҳолда шу бир марта қарамаганим учун ундан, менинг бу номаълум соҳибжамолимдан бир умрга жудо бўлганман, деб бутун умр ўзимни саннаб юраман” дердим яна ўзимга ўзим. Бекатга ҳаллослаб етиб келдим. Кейин кўрган манзарамдан бадтар нафасим бўғзимга тиқилди. Чунки, эндигина жойидан силжиган автобус ичида, қалин кийимли одамлар орасида бир навжувон, пуштирангга беланган қомат ўша дафтарни тутганча кетарини кўриб қолгандим.. Ларзага тушдим. У ҳар куни йўлимни пойлаган, шунча кун қароримни кутган эканда?..
Автобус ортидан боришинг керак эди дейсизми? Ахир, авж нуқтадан пастга энилган дамларда-я?! Энди яна ички чеклов устун кела бошлаган эдику? Кечикдим, жуда кечикдим. Шу жойга чўк тушдимда, қишнинг рутубатли ҳавосида яна узоқ ўтирдим. Бир ўткинчининг ҳадиксираб ўрнимдан тургизишидан кейин, унга миннатдорчилик билдиришни-да хаёлга келтирмай, яқиндаги метро тешигидан ер остига кириб кетдим. Тиқилинч вагонда ўтирарканман, оғир ва қаҳрли бир нима қаддимни букаётганини сезардим. Назаримда мени ҳамиша эзиб, интилганларимдан қайтарадиган, маҳрум қиладиган бу кўринмас қўл тақдирнинг йўқчилик кучи эди. Икки киши учун курашувдан қўрқиш ҳисси эди.
Ҳаммаси ўтиб кетдими? Йўқ, ҳаммаси эмас. У ҳозир ҳам мен билан, менинг ҳаётимга шу қадар мустаҳкам ўрнашиб олганки, уни сира ташлаб кета олмайман. Метрода китоб ўқиб кетаётаганимда ҳам, қозон бошида овқат тайёрлаётганимда ҳам, навбатдаги саёҳатларимда кезганимда ҳам, ўрнимда ётиб мусиқа тинглаётганимда ҳам хаёлан у билан гаплашаётганимизни сезиб тураман. Ёки ҳозир қаерда экан, шаҳзодасини топдимикан, бахтлимикан деб ўйлаб юраман. Тунлари узоқ бедорликлардан кейин бир амаллаб ухлаволганимда кўрадиган даҳшатли тушларимда ҳам у пайдо бўлади. Шунингдек, унинг қўлидан судраётган, совуқ нигоҳи очкўзликка тўла бир Чол ҳам бўлади бу манзарада.. Бирдан чўчиб уйғонаман-да, қоронғу ва ёлғизлик ичида кўчадан ўтаётган автобусларнинг хунук овозларини тинглаб ётаман…
.jpg)